Bugün öğle yemeğinden sonra can dostum Yaşar Samyeli ile Kızılay Atatürk Bulvarı üzerindeki Büyük Sinema'da en arkadaki sırada yerimizi aldık.
Üçüncü gong sesinden sonra, başlayacak olan filmle, bir başka boyuta geçmeye hazırız Yaşar ile. Karşımızdaki bordo renkli kadife perdenin açılmasıyla başlayacak yolcuğun heyecanı içindeyiz.
Perdeye yansıyan ışığın içinde uçuşan toz parçacıkları, aklımdaki derslerle ilgili, düşünce bulutlarını da dağıtıyor. Salondaki herkesle birlikte, büyülü dünyaya yapacağımız yolculukta, aynı gemideyiz.
Hepimiz aynı yolculuğu yapsak da, aynı filmi izlesek de, yolculuğun sonunda yükleyeceğimiz anlamlar farklı olacak.
Işıklar söndü ve bir başka boyuttaki yolculuk başladı...
*****
Cumhuriyetin ilk yıllarında başkente yaraşır bir kent planlaması düzenlenlenmiş, yarışmayı kazanan Prof. Dr. Hermann Jansen’in projesine göre biçimlendirilmeye başlanmıştı.
1929-1939 yılları arasını kapsayan Jansen Planı’nda, planlamanın motorlu taşıtlara uygun olmasının yanı sıra yeşil alanlar, parklar yapılması amaçlanmış, Güvenpark ve Kızılay bölgesi yerleşimi düzenlenmişti.
Böylece Ankara halkının kültürel etkinlik ve sinema tutkusunun merkezi konumunda olan Ulus semti de yerini yavaş yavaş Kızılay’a bırakmaya başlamıştı.
Ankara’daki sinema salonlarının artması ve gösterime giren birçok filmle birlikte Ankaralıların sinema tutkusu da büyüyordu.
1949 yılında açılan Büyük Sinema ise Ankara’nın en önemli protokol mekânlarından birisi olmuştu.
Ünlü film yıldızlarının galalara katıldığı, yerleri kırmızı halı ile kaplı, özel localara sahip 1600 kişilik bu sinema idi. Ayrıca konserler ve toplantıların da yapıldığı Büyük Sinemanın üst katında, bir madam tarafından işletilen, bir de pastane yer almaktaydı.
BÜYÜK SİNEMA:
1949 yılında Cumhurbaşkanı İnönü tarafından açılışı yapılan Büyük Sinema, ''Ankara’ya farklı tatlar getirmiş, bambaşka bir dünya yaratmıştı'' yorumları yapılmıştı ilk açıldığı günlerde.
Anafartalar Caddesi’ndeki Yeni Sinema gibi, onun da bir “Madam”ı vardı. Bir Beyaz Rus olan Madam Marika Larissa, sinemanın üst katındaki “Büyük Pastane”yi işletiyordu.
Her gün kendisi gibi Beyaz Rus olan yardımcısıyla birlikte sabah erken saatlerde pastanesini pırıl pırıl temizletir, müşteriler gelmeye başlamadan hazırlıkların tamamlanmasına özen gösterirdi.
Yıllar boyu hasır koltuklarında nice anılar yaşanmış olan “Büyük Pastane”, o dönemlerde başkentin en seçkin buluşma noktalarından biri kabul ediliyordu.
1950-1955 senelerinde piyanist Yaşar Güvenir ve bazı ses sanatçılarının katılımlarıyla burada çok nezih yılbaşı eğlenceleri düzenlenmişti.
Sahnesinin üstünde yükselen, Turgut Zaim imzalı “Halay Çeken Kızlar” panosu, şık fuayeleri, dekorasyonundaki bin bir özen, onu eski Ankara sinemaları içinde çok özel ve ayrı bir yere taşımıştı.
Üstelik bir protokol sinemasıydı Ulus. Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü için yapılmış, özel bir locası vardı.
Her tarafı kadife kaplı, şahane koltukları olan bu özgün locada, İnönü’nün filmdeki sesleri rahat duyabilmesi için özel bir hoparlör sistemi bulunuyordu.
ULUS SİNEMASI:
1939 yılında, Soysal Apartmanı’nda açılan Ulus Sineması, kentin Yenişehir’de açılan ilk sinemasıydı.
Işık sistemi, sıcak ve soğuk hava tesisatı gibi birçok yeniliği barındıran Ulus Sineması'nda dönemin en beğenilen yabancı filmlerini izlemek mümkündü.
Ulus Sineması’nın açılışı, kültürel etkinliklerin Ulus’tan Kızılay’a kayması sürecini de başlatmıştı.
Ankara’nın yüksek sosyetesi için vazgeçilmez iki gece kulübünden birisi, Süreyya Gazinosu yine Kızılay’da, şimdiki Soysal İşhanı'nın bodrum katındaki Süreyya Gazinosuydu.
Nezih, popüler ve güzel döşenmiş bir mekandı. 1942 yılından 1963 yılına dek hizmet veren gazinoya ancak özel kıyafetlerle girilebilmekteydi.
ANKARA SİNEMASI:
1943 yılında, Sıhhiye Meydanı’ndan Necatibey Caddesi’ne girişte sağ tarafta İş Bankası iştiraki olarak açılmıştı Ankara Sineması.
Toplam seyirci kapasitesi bin 100 kişiden fazla olan üç katlı sinemada, sinema perdesi orta katın karşısına denk gelmişti.
Alt ve balkon katta oturanlar filmi izlemekte zorlanıyorlardı. Ancak uyguladığı indirimli biletleri nedeniyle, üniversite öğrencileri tarafından tercih edilmekte, seyirci sayısını olumsuz etkilemiyordu.
1949 yılından sonra bir süre de tamamen Ankara Sinema İşleri Limited Şirketi tarafından işletilen sinema sonrasında el değiştirdi.
ATATÜRK BULVARI KAFE VE PASTANELERİ
Kızılay’daki Atatürk Bulvarı’nda, hareketli yaşamı desteklemek üzere, çok sayıda pastane de bulunmaktaydı.
Eski adıyla Uçar Sokak olan, İzmir Caddesi’ne girerken solda Kutlu ve sağda Özen Pastaneleri bunlardan ikisiydi,
Salt pastane işlevinde olan Özen Pastanesi'ne karşınolmasına karşın, Kutlu Pastanesi oldukça şık döşenmiş bu mekandı.
Kutlu Pastanesi'nde, akşamları 16.30-18.30 saatleri arasında viyolonsel ve piyano eşliğinde oda müziği yapılmakta, hafif batı müziği çalınmaktaydı.
Daha çok genç çiftlerin geldiği, müzik dinlenilen bir mekân olan Kutlu’da, ayrıca ayda bir, şiir ve edebiyat matineleri düzenlenmekteydi.
Ahmet Muhip, Cahit Sıtkı, Nurullah Ataç ve Ahmet Kutsi Tecer’in katıldığı edebiyat tartışmaları, edebiyat severler için, dillere destandı.
Bir başkaydı Ankara’nın Yenişehir Semti…
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
