DÜNYANIN SIFIR NOKTASI KONSTANTİNOPOLİS'TE

24 Mart 1962 Cumartesi, İstanbul…

Tarih öğretmenimiz Niyazi Akşit, Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'e ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktasını dünyanın ''Sıfır Noktası'' olarak tanımlamıştı.

Dünyadaki bütün şehirlerin, Konstantinopolis'e olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan yer ''Sıfır Noktası'' idi. 

İtalya'nın başkenti Roma'da bulunan bir diğer anıt ''Milliarium Aureum''  aynı işlevi görmekteydi. Doğu Roma'nın yeniden inşası ve başkent kimliğini kazanması sürecinde yapılan birçok görkemli anıt gibi, şehre adını veren İmparator I. Konstantin tarafından 4. yüzyılda yerleştirildiği varsayılıyor.

Anıtsal Milyon Taşı dikildiğinde, dört yöne bakan bir kapı ve bu noktada kesişen yolların üzerine yükselen, dört sütun üzerine oturmuş bir kubbeden oluşmaktaydı. 

Bu tür anıtsal yapılar Roma kültürünün önemli öğelerinden biriydi.

16. yüzyılda, İstanbul'a su taşıyan kemerlerin genişletme çalışmaları esnasında yıkılıp, ortadan kaybolmaya başladığını da söylemişti Niyazi Akşit.

İlkokuldan itibaren, tüm öğrenciliğim süresince, eğitim gördüğüm şehirlerle bütünleşmeye ve kültür varlıklarını tanımaya çalışan biri olarak, İstanbul'daki Milyon Taşı'nı görmek için, öğle yemeğinden sonra Millet Caddesi üzerinden Aksaray'a doğru yürümeye başladım.

Aksaray’daki Avrat Pazarı'ndan cariye olarak alındığı rivayet edilen Hürrem Sultan’ın Haseki Külliyesi civarında dolaştım. Gördüm ki, Avrat Pazarı, Arkadius Sütununun süslediği Arkadius Forumu’nun ta kendisiydi.

Ardından, Bayezit Meydanı'na kadar uzanan Ordu Caddesi’ne girdim. Ordu Caddesi’ni takip eden Yeniçeriler ve Divanyolu Caddeleri beni Milyon taşına götürüyordu.

Sultanahmet’e ulaştığımda, Divanyolu Caddesi’nin bitiminde, Yerebatan Sarnıcı Caddesi’ne girişi sağlayan köşede öylece duruyordu Milyon Taşı.

Tam olarak çıkış noktası ise Divanyolu ve Yerebatan Sarnıcı Caddelerinin kesişim noktasında dört yüzlü bir kapı olan ”Sıfır” noktasıydı. 

Doğu Roma tarafından bu taşın yeri, dünyanın ortası sayılmıştı. Bütün mesafeleri buradan başlayarak ölçerlerdi. 

Zamanda yolculuk yaparak, Yeni Roma İmparatorluğu’nun kuruluş yıllarına kadar gitmiştim bugün. 

Tarihle içiçe yaşamak harika bir duyguydu. Tarih derslerini seviyordum.